In Memoriam: Joke Kersten

Op 6 augustus overleed Joke Kersten, voormalig Tweede Kamerlid en burgemeester van onder andere Grubbenvorst en Broekhuizen.
Jacques Costongs, voorzitter van het Gewestbestuur PvdA Limburg, schreef een In Memoriam voor haar.

1944 Beugen-Boxmeer – 2020 Grubbenvorst

Op 76 jarige leeftijd is Joke vorige week overleden:  een boegbeeld van de emancipatie. De emancipatie van de vrouw en op meerdere wijze van het katholieke zuiden. Geboren als de oudste dochter van een groot katholiek Beugens boerengezin. Joke ging naar de MMS, de middelbare meisjesschool. Geen vanzelfsprekendheid voor boerengezinnen op het Brabants en Limburgs platteland. De MMS was een jaren vijftig  katholieke uitvinding om de meisjes niet alleen gescheiden te houden van de jongens, want je had ook meisjes HBS’en, maar vooral om de meisjes voor te bereiden op hun toekomstige vrouwenrol naast de man. Op zich was niets mis met die opleiding, maar het diploma gaf geen toegang tot de universiteit i.t.t. de HBS. Joke realiseerde die stap toch door een staatsexamen HBS te doen. Ze ging sociale geografie studeren in Nijmegen. Studeerde af in 1972. En werd al tijdens de studie docent en later conrector het aan  scholen voor VWO . De management taken werden vanaf die tijd ook steeds meer ook door vrouwen gedaan. Ze besluit dan te promoveren. In 1990 wordt de Drs. Dr. op het proefschrift ‘Policies for rural peripheral Regions in the European Community’. Het doctoraat was voor vrouwen toen nog bepaald niet zo gangbaar als nu. Gelijke kansen voor mannen en vrouwen:  een sterke vrouw demonstreerde dat het kon.

Onderwijl was ze lid geworden van de PvdA en van de Rooie Vrouwen in de PvdA. De jonge doctor wordt onmiddellijk kandidaat gesteld voor het Kamerlidmaatschap vanuit het gewest Gelderland, waar ze toen woonde. Bij de verkiezingen van 1990 wordt ze gekozen. Ze wordt woordvoerder in de fractie op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Tevens valt ze op door haar principiële stellingname tegen kernwapens. Geen toevallige onderwerpen voor haar. Ook na haar Kamerlidmaatschap blijft ze deze principes trouw: voorzitter van het COS (Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking) in Nijmegen en als burgemeester strijdt ze onder de noemer ‘Burgemeesters voor de vrede’ tegen nucleaire bewapening. (Als burgemeester van Uden door de aanwezigheid van Volkel ook zeer logisch.) Wellicht dat we gemeenten anno 2020 nog een keer moeten wijzen op de noodzaak om ook een rol te spelen op het vlak van internationale samenwerking en internationale veiligheid. Neem Joke maar als voorbeeld.

Joke Kersten bij haar installatie als burgemeester van Uden in 2004.

Vanaf 1995 wordt ze Burgemeester van Grubbenvorst en Broekhuizen. De eerste van haar vele bestuurlijke functies. Ze wordt ook de eerste burgemeester voor de PvdA in Noord Limburg. Hoogland was in 1975 de eerste burgemeester van de PvdA in Zuid-Limburg geworden, en in 1981 gaat Karel Majoor naar Herten in Midden-Limburg. En Joke in 1995 uiteindelijk in Noord Limburg. De PvdA krijgt wel heel laat een plek in bestuurlijk Limburg. Samen met Monique Quint die in dat jaar in Vaals wordt benoemd worden ze ook de eerste vrouwelijke PvdA burgemeesters in Limburg. De emancipatie van de PvdA en vrouwen in bestuurlijke ambten was weer een stap verder in Limburg.

Ze blijkt gemaakt voor het burgemeesterschap. Kordaat, geschikt voor crisesmanagement en ‘menselijk’. Na Grubbenvorst en Broekhuizen gaat ze in de periode 2001-2004 als waarnemer naar Arcen en Velden, Bergeijk, Asten en Uden. In Uden kan ze onmiddellijk haar crisesmanagement demonstreren als enkele pubers een islamitische school in brand steken. Het werd vlak na de moord op Theo van Gogh wereldnieuws. Hier wist ze de boel zeer goed bij elkaar te houden. Ze krijgt haar kroonbenoeming en blijft tot haar pensioen in 2009. In Uden dragen ze haar op handen: “un vrouwke um op te ete”. Iedereen die haar kent weet dat je dat niet te makkelijk moest opvatten.

Na haar burgemeesterschappen blijft ze nog talloze bestuursfuncties vervullen bij professionele zowel als vrijwilligersorganisaties. Vanuit de PvdA is ze lid van Water Natuurlijk en namens de fractie van Water Natuurlijk is ze tussen 2015 en 2019 lid van het dagelijks bestuur van het Waterschap. Ook hier kwam haar sociale geografie maar vooral haar bestuurlijke ervaring van pas. Graag legde ze ook in de vergaderingen van het gewest Limburg verantwoording af over dit bestuurlijk functioneren, waar onze leden haar altijd voor hebben gewaardeerd. Trouw bezocht ze de landelijke congressen van de PvdA behalve het laatste: in Coronatijd te veel risico. Achteraf jammer: we hadden moeten gaan. In de laatste gewestelijke vergadering hebben we vorig jaar haar nog met staand applaus bedankt voor haar werk als dagelijks bestuurslid van het Waterschap. Maar het applaus drukte ook de waardering uit voor Joke als persoon en al haar bijdrage aan de emancipatie.

Bedankt Joke namens alle leden van het gewest Limburg van de Partij van de Arbeid: je was voorbeeldig.

Jacques Costongs

Voorzitter van het gewest Limburg van de PvdA